İstanbul'da üniversite mezunu kadınların artan işsizliği alarm veriyor

İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştirak şirketi İSPER (İstanbul Personel Yönetim A.Ş.), istihdama yönelik politikaların tasarlanması ve uygulanmasına, işgücü piyasası sorunlarının çözümüne katkı ve yön sağlayacak “İstanbul İşgücü Piyasası: Güncel Görünüm ve Yapısal Özellikler 2022” konulu araştırma raporunu kamuoyuyla paylaştı.

Raporda, İstanbul İşgücü Piyasası’nda 2014-2022 döneminde meydana gelen gelişmeler ve ortaya çıkan sorunlar, Türkiye İşgücü Piyasası ile karşılaştırmalı olarak incelendi.

İstanbul İşgücü Piyasası’nın olumlu ve olumsuz temel özelliklerinin yanı sıra özelikle eğitimli kadınlarda işsizliğinin boyutları, uzun süreli işsizliğin nedenleri, işsizlik sigortasının dışlayıcı boyutları, çalışanların işten memnuniyetsizliği, işgücü arz ve talebinde uyumsuzluk, beceri açığı, inaktivite, enflasyonda ani ve sert yükselişin yarattığı sorunlar, İBB’nin eğitim ve istihdam konusunda iki önemli kurumu Enstitü İstanbul İSMEK ve Bölgesel İstihdam Ofisleri, raporun dikkati çeken konu başlıkları olarak tespit edildi.

İBB Genel Sekreter Yardımcısı Zeynep Neyza Akçabay, işgücü piyasasında beceri açığı ve vasıfsızlık sorununa dikkati çekerek, “Araştırma sonuçları firmaların hem beyaz yaka hem de mavi yaka işgücünde aradıkları mesleki beceri ve yetkinlikleri bulamadıklarını gösteriyor. Eğitim sistemi işgücünü istihdama hazırlamada yetersiz. Gençler bu durumun farkında. Üniversiteden mezun olan gençlerin iş bulabilmek için mesleki ve beceri eğitimlere yöneldiğini görüyoruz. Düşük eğitimli ve vasıfsız işsizlerin de mesleki eğitimlere giderek artan bir talebi var: İBB Enstitü İstanbul İSMEK mesleki eğitim programlarına katılma hevesi gösterenlerin oranı, 2021’den 2022’ye tam 10 yüzde puan artışla yüzde 41,7’den yüzde 51,7’ye yükseldi. Ayrıca kadınların mesleki eğitim almaya erkeklere kıyasla daha hevesli olduğunu görüyoruz” dedi.

İBB Başkan Danışmanı Yiğit Oğuz Duman, İstanbul işgücü piyasasındaki arz ve talepteki uyumsuzluğa dikkati çekti. Duman, şunları söyledi:

“İstanbul’da başta yüksek kira artışları olmak üzere hızla yükselen enflasyon karşısında artan asgari ücretler iş arayanları tatmin etmiyor, bu ücret seviyelerinden çalışmak istemiyorlar. Firmalar boş kadrolarını doldurmada zorlanıyor, işsizlik katılaşıyor. İBB Bölgesel istihdam Ofislerine iş arayanların başvuru oranı bir yılda yüzde 4,3’ten yüzde 12’ye neredeyse üç katına yükseldi. Öte yandan firmalar da artan maliyetlerini fiyatlarına yansıtamadıklarını, kar marjlarının daraldığından şikâyet ediyor. Yüksek enflasyon hem mal ve hizmet piyasalarını hem de işgücü piyasasının düzgün çalışmasını engelliyor.”

İSPER A.Ş. Genel Müdürü Banu Saraçlar, araştırma sonuçlarının istihdamda cinsiyet eşitsizliğinin artarak devam ettiğini gösterdiğini belirterek, “Kadın istihdam oranı İstanbul’da yüzde 30,4, bu da demek oluyor ki yüzde 64,6 olan erkek istihdam oranının yarısından daha az. Genç işsizlik oranı kadınlarda yüzde 26,2, erkeklerde yüzde 17,7; cinsiyet farkı tam 8,5 puan. Ücret eşitsizliği de kadınların aleyhine. Kadınlar işe girişte yüzde 11 daha düşük ücrete razı. İşyerinde terfi ve yükselme olanaklarına kadınlar erkekler kadar sahip değil. Örnekleri çoğaltmak mümkün. Halbuki, firma yöneticileri verimlilik ve iş disiplininde kadın çalışanların en az erkekler kadar başarılı olduğunu söylüyor. Cinsiyet eşitsizliğini gidermek için aktif işgücü politikalarını daha etkin uygulamalıyız” dedi.