MURAT ASLAN/BELGİN YAKIŞAN MUTLU – Borsada, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından artan risk algısıyla dalgalı bir döneme girilirken, alınan önlemlerle dengelenme çabalarının öne çıktığı gözlemleniyor.

Piyasalarda oluşan belirsizliklerin azalması için tarihte büyük depremler sonrası borsanın tatil edildiği görülüyor. Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle borsada da oynaklık had safhaya ulaştı.

Borsa İstanbul, 6 Şubat’taki depremlerin ardından pazartesi günü depo şartı ve açığa satma yasağı gibi önlemlerle işlemlere başladı. Depremin ilk gününde yüzde 1,35 değer kaybeden, ikinci gününde de artan satış baskısıyla yüzde 8,62 gerileyen BIST 100 endeksi, çarşamba günü açılışın ardından oluşan sağlıksız fiyat hareketleri nedeniyle 5 işlem günü tatil edildi.

Borsa İstanbul 15 Şubat’ta işlemlere başlamadan önce, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Borsa İstanbul, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) aldığı önlemler açıklandı.

Alınan önlemlerle hisse geri alımında bürokratik süreçler kısaltıldı, Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) devlet katkısı fonlarının asgari hisse bulundurma yükümlülükleri artırıldı.

Borsa İstanbul‘un depremden sonra alınan önlemlerle tekrar işleme açıldığı 15 Şubat Çarşamba günü yüzde 9,88 değer kazanan BIST 100 endeksi, perşembe gününe yüzde 7’den fazla yükselişle başlamasına karşın kazançlarının önemli bir kısmını geri vererek günü 1,17 artışla tamamladı.

Geçen hafta da dengelenme çabalarının öne çıktığı gözlemlenen BIST 100 endeksi, haftalık bazda yüzde 0,63 artışla 5.058,75 puana çıkarak deprem öncesi seviyenin üzerinde kalmaya devam etti.

Bölgedeki şirketler için özel önlem alındı

Özellikle deprem bölgesinde bulunan şirketler söz konusu durumdan görece daha fazla etkilenirken, hasar tespit çalışmaları sona erene kadar bazı şirketlerin borsada işlem görmesine ara verildi.

Bu kapsamda Sasa Polyester, Bossa Ticaret ve Sanayi İşletmeleri, Bilici Yatırım, Sanko Pazarlama ve Rubenis Tekstil, fabrikalarında önemli bir hasar oluşmadığını ve üretimin devam ettiğini duyururken, şirketlerin işlem sıraları aynı gün açıldı.

İskenderun Demir Çelik ve Hatay Tekstil 20 Şubat’ta işleme açılırken, Arsan Tekstil hala kapalı bulunuyor. Arsan Tekstil’in konuya ilişkin Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) gönderdiği bildiride, hasar dosyası açıldığı ve sürecin devam ettiği belirtildi.

Depremler sonrası BIST 100 endeksinin seyri

Kocaeli’nin Gölcük ilçesinde 17 Ağustos 1999’da meydana gelen deprem nedeniyle Borsa İstanbul 7 iş gücü boyunca işleme kapatılmıştı. BIST 100 endeksi, 26 Ağustos’ta işleme açılmasının ardından önceki kapanış seviyesine göre yüzde 10,4 gerilese de ertesi gün bu kayıplarının bir kısmını telafi etmiş ve yüzde 1,4 yükselmişti.

BIST 100 endeksi, 1999 depremi sonrası işleme açılmasının ardından geçen bir aylık sürede yüzde 6,4 artıya geçmişti. Endeksin bir aylık sürede kayıplarını telafi ederek artıya geçmesine en büyük katkı taş, toprak ve metal ana sektörlerinden gelmişti.

BIST 100 endeksi, 23 Ekim 2011’de Van’ın Erciş ilçesinde meydana gelen deprem sonrası ise sınırlı tepki vermiş ve 24 Ekim 2011’de günlük bazda yüzde 0,9 gerilemişti. Haftalık bazda yüzde 0,4 değer kazanan endeks, 23 Kasım’a kadar geçen bir ayda ise bölgede yeni depremlerin yaşanması ile yüzde 10’un üzerinde düşüş kaydetmişti.

Elazığ’da 24 Ocak 2020’de meydana gelen deprem öncesi tarihi zirvelerinde seyreden BIST 100 endeksinde günlük kayıp yüzde 0,3 düzeyinde gerçekleşirken, endeks haftalık bazda yüzde 2,5 ve aylık bazda yüzde 6’yı aşkın değer kaybetmişti.

Son olarak, İzmir’de 30 Ekim 2020’de meydana gelen depremde BIST 100 endeksi, günlük bazda yüzde1,3 değer yitirmişti. Endeks haftalık bazda kayıplarını telafi ederek yüzde 7,2 artış kaydederken, aylık bazdaki yükseliş yüzde 15,4 olmuştu.

Borsa İstanbul Kahramanmaraş Deprem Ekonomi Haberler