Örneğin: ”İlim’ kelimesi ek aldığında ”İlmini – İlmine” şeklinde yazılır.
Ünlü Düşmesi Nedir?
İki ya da üç heceli kelimeler ek aldığında son hecelerindeki dar ünlülerin düşmesine ünlü düşmesi denir.
Ünlü Düşmesi Neden Olur?
Ünlü düşmesi kelimelerin yapısıyla ilgili olan bir ses olayıdır. Bu nedenle sadece ı, i, u ve ü harfi yer alan kelimelerde görülür.
Ünlü Düşmesi Örnekleri
A) U Harfinin Düşmesi
Örnek Cümleler:
1- Bundan sonra kendisinin kimlerle birlikte olduğu ve ne yaptığı umurumda değil.
Umur – Umurumda
2- Küçük kardeşimin burnu kanadığı için onu apar topar hastaneye götürdük.
Burun – Burnu
3- Okul bitince her birimiz ayrı şehirlere savrulduk.
Savur – Savrulmak
4- İki günden beri omzum ağrıyor.
Omuz – Omzum
5- Lütfunu bizden esirgemeyen Allah’a şükürler olsun.
Lütuf – Lütfunu
Not: -1- İkinci hecesinde ”u” olan her kelimede ünlü düşmesi görülmez.
Örnek Kelime: Sorun
Sorunu – Yanlış Kullanım
Sorunu – Doğru Kullanım
B) İ Harfinin Düşmesi
Örnek Cümleler:
1- Şirket için hazırladığın logonun şeklini çok beğendim.
Şekil – Şeklini
2- Bu şehre gelmeyeli tam on yıl olmuş.
Şehir- Şehre
3- Kavga esnasında ağzına geleni söyledi.
Ağız – Ağzına
4- Söylediği sözler ağrıma gitti.
Ağır – Ağrıma
5- Biz bu devrin cefasını da sefasını da gördük.
Devir – devrin
C) I Harfinin Düşmesi
Örnek Cümleler:
1- Aklıma gelmişken size birkaç soru sormak istiyorum.
Akıl – Aklıma
2- İnsan bazen kendini koca dünyada yalnız hissediyor.
Yalın – Yalnız
3- Masum insanlara iftira atılması sabrımı zorluyor.
Sabır – Sabrımı
D) Ü Harfinin Düşmesi
Örnek Cümle:
”Ömrünü nafile uğraşlarla heba etme.”
Ömür – Ömrünü
Not -2- Aynı cümle içerisinde birden fazla ünlü düşmesi olan kelime bulunabilir.
Örnek:
İnsanın fikri neyse zikri de odur.
Fikir – Fikri
Zikir – Zikri
Not -2- Genellikle Arapça ve Farsça kökenli sözcüklerin ikinci hecesindeki dar ünlü tamlama oluşturmak için kullanılır. Bu tür tamlamalardaki ses olayına da ünlü düşmesi denir.
Örnekler:
Ömr-ü Hayat
Ömür kelimesindeki ”ü” harfi hayat ile ömür kelimesinin arasına konarak tamlama oluşturulmuş.
Diğer Önekle
Fikr-i Sabit
İlm-i Hulusi
Katl-i Vacip
Devr-i Daim
İsm-i Azam
ALINTI KAYNAK: https://www.cnnturk.com/egitim/unlu-dusmesi-nedir-neden-olur-unlu-dusmesi-ornekleri-nelerdir